Vrouw houd een smartphone vast en hanteert één van de onderzoeksmethoden

Onderzoeksmethoden bij UX design

De wereld van UX design verandert continu. Van nieuwe tools en werkwijzen, tot aan nieuwe technologie zoals AI en Augmented Reality. Eén proces blijft, ondanks alle veranderingen, altijd relevant: onderzoek. Er is een breed scala aan UX onderzoeksmethoden waaruit UX designers kunnen kiezen. Om UX naar een hoger niveau te tillen, is het maken van de juíste keuze wel van essentieel belang. Een verkeerde keuze kan namelijk leiden tot een afbreuk van de gebruikservaring en een negatieve impact hebben op het succes van digitale producten en services. Maar hoe weet je wanneer je welke UX onderzoeksmethode moet gebruiken?

Wat is een UX onderzoeksmethode?

Een UX onderzoeksmethode is een systematisch proces om inzichten te vergaren over gedrag, gedachten, behoefte en motivatie van gebruikers. De gebruikers staan hierbij altijd centraal, wat betekent dat de onderzoeksdata altijd worden gegenereerd door de gebruiker. Een voorbeeld van een UX onderzoeksmethode is usability testing. Hierbij krijgt een gebruiker een set aan taken voorgeschoteld, die hij moet uitvoeren met het te testen product. Zodoende wordt bekeken of de gebruiker het beoogde pad succesvol doorloopt en waar hij eventueel tegenaan loopt. Eventueel worden hier statistieken aan gekoppeld om voortgang te kunnen meten. Op die manier worden valse aannames vermeden en worden er gefundeerde kansen geïdentificeerd om de user experience van digitale producten en services te verbeteren.

Welke methodes zijn er?

Er bestaat een breed scala aan UX onderzoeksmethoden. Van klassieke lab studies tot aan de modernere remote methoden. Het populairste onderscheid wordt gemaakt tussen kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden.

Kwalitatief
Dit zijn methoden die inzichten genereren, doordat de gebruiker iets vertelt, opschrijft of wordt geobserveerd. Er worden open vragen gesteld en de data die daaruit voortkomt, is vaak veelzijdig. Voorbeelden van kwalitatief onderzoek zijn:

  • Interviews
  • Gebruiksonderzoek
  • Focusgroepen

Kwantitatief
Dit zijn methoden waarbij het soort data dat wordt gegenereerd van tevoren al vastligt. Denk bijvoorbeeld aan meerkeuzevragen met specifieke antwoordopties, het meten van een bepaalde tijdsduur of het aantal clicks op een bepaalde knop. Vaak worden er getallen verzameld waarna een berekening nodig is om de inzichten te verkrijgen. Voorbeelden van een kwantitatief onderzoek zijn:

  • A/B testen
  • Analytics
  • Meerkeuzevragen

Er zijn nog meer manieren om onderscheid te maken tussen de verschillende onderzoeksmethoden. Houding versus gedrag is een onderscheid, waarbij je uitgaat van wat gebruikers zeggen ten opzichte van wat ze doen. Context van productgebruik is een onderscheid, waarbij de focus ligt op de mate waarin een gebruiker het product op een natuurlijke manier kan gebruiken tijdens het onderzoek. De Nielsen Norman Group heeft de 20 populairste UX onderzoeksmethoden geplot in een raamwerk met deze drie dimensies.

Een landschap van de user research methodes
UX onderzoeksmethoden geplot in drie dimensies Bron NN Group 2022

Wanneer gebruik je welke UX onderzoeksmethode?

Het kiezen van een UX onderzoeksmethode doe je op basis van twee aspecten: het onderzoeksdoel (wat wil je weten?) en de beschikbare middelen (tijd, budget, product en gebruikers).

Wat wil je weten?
De eerste stap is bepalen wat je precies wilt weten, ook wel het onderzoeksdoel of de onderzoeksvraag.

Een goed geformuleerd onderzoeksdoel is expliciet, benoemt de specifieke doelgroep en is realistisch. Het opstellen van het onderzoeksdoel is een zeer belangrijke stap in het onderzoeksproces, omdat het doel en hoe het is geformuleerd, bepaalt welke methode je gebruikt en dus of er relevante en bruikbare inzichten worden verkregen.

Probeer je nieuwe kansen of ideeën te vinden, dan moet je de huidige processen snappen die men doorloopt/ervaart. Hiervoor zijn generatieve onderzoeksmethoden het meest geschikt, zoals observaties, diepte-interviews, concept testing en focusgroepen. Vragen over het hoe en waarom worden op die manier beantwoord.

Heb je al een prototype of een ontwerp en wil je de gebruiksvriendelijkheid valideren/verbeteren? Dan is een formatieve methode, zoals een gebruikerstest of card sorting beter. Ook hiermee beantwoord je vragen als hoe en waarom, maar met een gedetailleerd prototype beschikbaar, kun je tevens initiële vragen als hoeveel en hoe vaak beantwoorden.

Is er al een product live in gebruik en wil je de prestaties evalueren? Gebruik dan een summatieve methode, zoals analytics en A/B testing. Dit zijn vaak kwantitatieve onderzoeken waarbij de resultaten een wiskundige berekening vereisen. Je bent dan bezig met het beantwoorden van vragen als hoeveel en hoe vaak. Daarnaast kan een gebruikerstest van het product, wat een kwalitatieve onderzoeksmethode is, helpen met het evalueren van prestaties.

Twee mensen gebruiken één van de onderzoeksmethoden.
Foto van het doen van een on site gebruikerstest met een live product

Beschikbare middelen
Het onderzoeksdoel is altijd leidend voor de keuze welke methode er gebruikt gaat worden. Bij ieder project spelen er echter een aantal limiterende factoren, die de keuze kunnen beïnvloeden. Enkele voorbeelden zijn:

  • Onvoldoende tijd om genoeg gebruikers te onderzoeken voor een significant resultaat of om bepaalde onderzoeksprocessen te doorlopen;
  • Onvoldoende budget voor bijvoorbeeld het aanschaffen van tooling of het inhuren/belonen van gebruikers;
  • Onvoldoende beschikbaarheid van het te testen product voor het beoogde onderzoek;
  • Onvoldoende mogelijkheden om de beoogde gebruikers te bereiken.

Als eerste oplossing probeer je de limiterende factor te rekken, bijvoorbeeld door meer tijd of budget te organiseren. Lukt dat niet, dan kan je de onderzoeksmethode aanpassen zodat deze haalbaar is voor jouw situatie. Is er bijvoorbeeld geen tijd of budget om het onderzoek op locatie uit te voeren, dan kan je ervoor kiezen om het op afstand digitaal uit te voeren. Uiteindelijk gaat het er niet om de onderzoeksmethode volgens het boekje uit te voeren, maar om betrouwbare data te verzamelen waaruit relevante inzichten geleid kunnen worden.

Heb je nog vragen?

Zit je na het lezen van dit artikel nog met vragen over wanneer je welke UX onderzoeksmethode gebruikt? Of heb je een andere vraag over UX onderzoek? Onze designers beantwoorden deze graag. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.

-> Bekijk de mogelijkheden voor professionals
-> Bekijk de mogelijkheden voor werkgevers